استیو جابز

استیو جابز در ۲۴ فوریه سال ۱۹۵۵ در سان‌فرانسیسکو، کالیفرنیا به دنیا آمد. پدر و مادر او دو دانشجو از دانشگاه ویسکانسین (University of Wisconsin) بودند که در نهایت، سرپرستی استیو جابز را به زوج دیگری سپردند. او فردی باهوش و البته بدون هدف بود که تا قبل از تأسیس شرکت اپل با همراهی استیو وزنیاک در سال ۱۹۷۶، مشاغل مختلفی را امتحان کرده بود. محصولات انقلابی شرکت اپل که عبارت‌اند از آی‌پاد (iPod)، آی‌فون (iPhone) و آی‌پد (iPad)، امروزه نمونه‌های بی‌نظیری از رشد فناوری مدرن است. جابز، شرکت اپل را در سال ۱۹۸۵ ترک کرد و بیش از یک دهه بعد دوباره به شرکت بازگشت. استیو جابز پس از مبارزه‌ای طولانی با سرطان لوزالمعده، در سال ۲۰۱۱ از دنیا رفت.

سال های ابتدایی زندگی

استیو پل جابز در ۲۴ فوریه ۱۹۵۵ در سانفرانسیسکو، کالیفرنیا، از مادری به نام جوئن شیبل (Joanne Schieble) و پدری به نام عبدالفتاح جان جندلی (Abdulfattah “John” Jandali) که هر دو دانشجوی دانشگاه ویسکانسین بودند، متولد شد. این زوج، سرپرستی فرزندشان را که هنوز نامی برای او انتخاب نکرده‌ بودند، به زوج دیگری سپردند. پدرش، جندلی، یک سوری تبار و استاد علوم سیاسی بود و مادرش، شیبل، به عنوان متخصص گفتاردرمانی فعالیت می‌کرد. مدت کوتاهی بعد از اینکه استیو توسط زوج دیگری به فرزندی پذیرفته شد، پدر و مادر بیولوژیکی استیو، با هم ازدواج کردند و بعدها صاحب فرزند دیگری به نام مونا سیمپسون شدند. استیو در سن ۲۷ سالگی با پدر و مادر بیولوژیکی خود آشنا شد.

سرپرستی او را کلارا و پل جابز پذیرفتند و او را استیو پل جابز نامیدند. کلارا حسابدار بود و پل به عنوان مکانیک فعالیت می‌کرد. این خانواده در مانتین ویو (Mountain View)، کالیفرنیا ساکن شدند؛ در منطقه‌ای که بعدها با عنوان سیلیکون ولی (Silicon Valley) شناخته شد.

استیو زمانی که کودک بود به همراه پدرش در پارکینگ خانه روی قطعات الکترونیکی کار می‌کرد. پل به پسرش یاد می‌داد که چطور قطعات الکترونیکی را از هم جدا و دوباره آنها را سر هم کند. این سرگرمی، اعتماد به نفس، سرسختی و توانایی کار با قطعات مکانیکی و الکترونیکی را به استیو می‌آموخت.

جابز همواره فردی باهوش و خلاق بود، اما تحصیلات رسمی در مدرسه برای او خسته‌کننده بود. او در دوران دبستان، عادت داشت با دوستان خود شوخی‌های زننده کند. از این رو معلم کلاس چهارمش، او را وادار به درس خواندن می‌کرد. جابز امتحانات سال چهارم خود را به خوبی پشت سر گذاشت. مدیران مدرسه تصمیم گرفتند تا او را یک سال زودتر به دبیرستان بفرستند؛ پیشنهادی که پدر و مادر استیو نپذیرفتند.

چند سال بعد، زمانی که استیو در دبیرستان هومستد (Homestead) تحصیل می‌کرد، با شریک آینده‌ی خود یعنی استیو وزنیاک آشنا شد. استیو وزنیاک در آن زمان دانشجوی دانشگاه کالیفرنیا بود. در سال ۲۰۰۷، وزنیاک در مصاحبه‌ای با پی‌سی ورلد (PC World)، درباره‌ی اینکه چرا با استیو جابز رابطه‌ی محکمی داشت اعلام کرد:

«ما هر دو علاقه‌مند به الکترونیک و کار کردن با چیپ‌های دیجیتالی بودیم. افراد کمی در آن زمان می‌دانستند که چیپ چیست، چطور کار می‌کند و با آن چه کاری می‌توان انجام داد. من، رایانه‌های زیادی را طراحی کرده بودم و در الکترونیک و طراحی رایانه از او جلوتر بودم، اما باز هم با استیو علایق مشترکی داشتیم. ما هر دو در مورد چیزهایی که در این دنیا وجود دارد، نگرش‌های متفاوت و مستقلی داشتیم».

شرکت یارانه ای اپل

بعد از دبیرستان، جابز در کالجی به نام رید (Reed College) در شهر پورتلند ایالت اورگن، ثبت نام کرد. از آنجایی که هدفی برای ادامه‌ تحصیل نداشت، بعد از شش ماه کالج را ترک کرد و ۱۸ ماه بعد را در کلاس‌های مختلفی که در مدرسه برگزار می‌شد، شرکت کرد. جابز بعدها تعریف می‌کند که یکی از این کلاس‌ها یعنی کلاس خوش‌نویسی چطور علاقه‌ به تایپوگرافی را در او ایجاد کرده است.

در سال ۱۹۷۴، جابز به عنوان طراح بازی‌های ویدیویی در شرکت آتاری مشغول به کار شد. چند ماه بعد، استیو این شرکت را ترک کرد تا به یک سفر معنوی به هند برود. در نهایت در سال ۱۹۷۶، زمانی که جابز ۲۱ ساله بود به همراه وزنیاک، شرکت رایانه‌ای اپل را پایه‌گذاری کرد. این همکاری دو نفره از پارکینگ خانه‌ی جابز شروع شد. این دو نفر فعالیت خود با فروش محصولات ساخت خودشان آغاز کردند.

جابز و وزنیاک، انقلابی در صنعت رایانه ایجاد کردند. آنها موفق شدند که ماشین‌ها را کوچک‌تر، ارزان‌تر و قابل درک‌تر کنند، به نحوی که برای استفاده‌ی روزمره‌ی مشتریان قابل استفاده باشند. وزنیاک ایده‌ی ساخت مجموعه‌ای از رایانه‌های شخصی دوستدار کاربر را مطرح کرد. اولین مدل از این رایانه، اپل I نامگذاری شد که قیمت آن ۶۶۶ دلار و ۶۶ سنت بود. فروش این رایانه درامدی ۷۷۴ هزار دلاری برای شرکت به دنبال داشت. سه سال بعد، دومین مدل از رایانه‌های اپل با نام اپل II معرفی شد. درامد شرکت بعد از معرفی این سری، چند برابر شد و به رقم ۱۳۹ میلیون دلار رسید. در سال ۱۹۸۰، اپل عرضه‌ی اولیه سهام خود را در بازار بورس شروع کرد و به سهامی عام تبدیل شد. در پایان اولین روز عرضه‌ی سهام، قیمت بازار این شرکت به ۱/۲ میلیارد دلار رسید. جابز به دنبال جان اسکالی، از مدیران شرکت پپسی کولا و متخصص در بازاریابی، بود تا مدیرعامل شرکت اپل شود.

معرفی کامپیوتر شخصی «مکینتاش»

در سال ۱۹۸۱ میلادی، استیو جابز پروژه‌ای با نام «مکینتاش» (Macintosh) را در اپل ایجاد کرد. مکینتاش یک کامپیوتر شخصی کوچک و ارزان بود. طبق گفته‌ی جابز هدف این بود که کار کردن با مکینتاش به سادگی کار کردن با یک توستر باشد. طراحی و ساخت این کامپیوتر، سه سال به طول انجامید.

تاسیس شرکت NeXT

جابز برای رقابت با اپل، شرکت کامپیوتری «نکست» (NeXT) را به کمک تعدادی از کارشناسان سابق اپل تاسیس کرد. هیات مدیره‌ی اپل که این موضوع را برای شرکتشان خطرناک دیدند، استیو جابز را به‌طور کامل از اپل اخراج کردند.

در سال ۱۹۸۸، شرکت نکست اولین کامپیوتر خودش را با نام NeXT Cube و با قیمت ده هزار دلار معرفی کرد. این قیمت کاملا فراتر از هزینه‌ای بود که دانشگاه‌ها تمایل به پرداختش را داشتند؛ بنابراین استقبال زیادی از این کامپیوتر پیشرفته هم نشد.

حتی کامپیوتر ارزان‌تر NeXT Station هم نتوانست فروش خوبی داشته باشد و با رفتن سهامداران اصلی این شرکت، بخش سخت‌افزار NeXT تعطیل و این شرکت به یک شرکت نرم‌افزاری تبدیل شد. در این شرایط و در سال ۱۹۹۱ میلادی، جابز با «لارن پاول» (Laurene Powell) ازدواج کرد و صاحب یک پسر به نام «رید» (Reed) شد.

خریدن پیکسار

کمی قبل‌تر و در سال ۱۹۸۵ میلادی، جابز که پول زیادی از فروش تمام سهام اپل در بانک داشت، بخش گرافیک کامپیوتری شرکت «لوکاس فیلم» (Lucas Film) را خرید و این مجموعه‌ی جدید را «پیکسار» (Pixar) نامید. او از پیکسار برای فروش کامپیوترهای رده بالا به بیمارستان‌ها و ارتش استفاده می‌کرد ولی در کنارش، انیمیشن‌ هم می‌ساخت.

وضعیت نه‌چندان خوب پیکسار در سال ۱۹۹۱، با قراردادی با شرکت «دیزنی» (Disney) برای ساخت انیمیشن «داستان اسباب‌بازی» (Toy Story) دگرگون شد. این انیمیشین که در سال ۱۹۹۵ عرضه شد، توانست رکوردهای فروش را در هم بشکند و ارزش دارایی استیو جابز (که ۸۰ درصد از مجموعه‌ی پیکسار را در اختیار داشت) به یک و نیم میلیارد دلار رسید.

بازگشت استیو جابز به اپل

در این میان، شرکت اپل در شرایط خوبی به سر نمی‌برد و مردم به جای کامپیوترهای مکینتاش، از کامپیوترهای مبتنی بر ویندوز ۹۵ استفاده می‌کردند. «گیل املیو»‌ (Gil Amelio) مدیر عامل جدید اپل برای رقابت با مایکروسافت، در پی خرید سیستم عامل NeXT یعنی NeXTSTEP برآمد، ولی جابز او را متقاعد کرد که کل شرکت NeXT را به ارزش ۴۰۰ میلیون دلار بخرد.

با خرید NeXT توسط اپل، استیو جابز دوباره به اپل بازگشت. با توجه به ضرر ۷۰۰ میلیون دلاری اپل در سه ماهه‌ی اول سال ۱۹۹۷، املیو از سمت مدیریت عامل برکنار و جابز به طور موقت، مدیرعامل اپل شد. استیو جابز پس از ورود مجددش به اپل، مهندسین شرکت NeXT را در سمت‌های کلیدی اپل قرار داد و تعداد زیادی از کارمندان اپل را اخراج کرد.

در سال ۱۹۹۸، جابز که هم‌زمان مدیرعامل شرکت پیکسار هم بود، یک کامپیوتر شخصی فوق‌العاده را با نام «آی‌مک» (iMac) رونمایی کرد. آی‌مک نه‌تنها صنعت کامپیوترهای شخصی را تکان داد، بلکه توانست اپل را مجددا به دوران طلایی‌اش برگرداند. در جریان مراسم Macworld در سال ۲۰۰۰، استیو جابز از سیستم عامل دسکتاپ انحصاری اپل با نام Mac OS X رونمایی کرد. درضمن، پسوند «موقت» هم از سمت وی برداشته و او مدیر عامل ثابت اپل شد.

معرفی آیفون و آیپد

در همین میان، استیو جابز در اپل روی یک پروژه‌ی مخفی کار می‌کرد و توانست به کمک تیمی از بهترین متخصصان اپل، صفحه‌نمایشی با قابلیت لمس خازنی تولید کند؛ صفحه‌ای که می‌توانست دنیای کامپیوترهای شخصی را دگرگون کند. اما جابز تصمیم گرفت این نمایشگر را به جای کامپیوتر، روی یک گوشی موبایل به کار ببرد. پس از دو سال تلاش بی‌وقفه، استیو جابز در کنفرانس Macworld سال ۲۰۰۷ میلادی، گوشی آیفون را رونمایی کرد. کنفرانسی که به نقطه‌ی عطف زندگی کاری استیو جابز معروف شد.

همین موفقیت، ایده‌ی تولید یک تبلت را در ذهن استیو جابز به وجود آورد. دستگاهی که نیاز کاربران را به یک کامپیوتر شخصی از بین ببرد. در کنفرانس WWDC سال ۲۰۱۰ میلادی، استیو جابز اولین تبلت اپل با نام «آیپد» (iPad) را رونمایی کرد.

سلامت فیزیکی استیو جابز

متاسفانه با وجود موفقیت‌های چشمگیر در زندگی کاری، در اواخر سال ۲۰۰۳، مشخص شد که استیو جابز دچار بیماری سرطان پانکراس شده است. با وجود عمل موفقیت‌آمیز روی جابز در سال ۲۰۰۴، در اواخر سال ۲۰۰۸، مشکل سرطان دوباره گریبانگیر او شد.

با وجود مشکلات پزشکی فراوان، استیو جابز دو بار دیگر و در ماه‌های مارس و ژوئن ۲۰۱۱، برای معرفی iPad 2 و سیستم ابری iCloud در مراسم اپل حاضر شد.

جابز که از وضعیت سلامت خود باخبر بود و می‌دانست مدت زیادی زنده نخواهد ماند، مدیر ارشد عملیات (COO) شرکت اپل یعنی «تیم کوک» (Tim Cook) را به عنوان جانشینش انتخاب و در ماه آگوست سال ۲۰۱۱ میلادی، از سمت مدیر عاملی، کناره‌گیری کرد.

‌استیو جابز در ۵ اکتبر سال ۲۰۱۱ میلادی درگذشت اما همواره نامش در دنیای فناوری جاودان ماند.